Komdu og skoðaðu íslenska þjóðhætti

Í samfélagsfræði erum við að lesa bókina Komdu og skoðaðu íslenska þjóðhætti. Bókin fjallar um daglegt líf fólks fyrr á tímum og hvernig íslenska bændasamfélagið breyttist í fólkið þjóðfélag með fjölbreyttri atvinnu á rétt rúmlega 100 árum.



Lykiorð sem við munum nota við vinnu verkefna úr bókinni.
Störf fyrr og nú / Búseta á Íslandi áður fyrr / VörðurSamgöngur fyrr á öldum / Verslun
 / Mánaðaheiti / Veður / Kynding / Sauðburður / Íslensku fjármörkin / Verklag við heyskap fyrr og nú / Hjátrú / Orðtök og orðatiltæk / Torfbærin / Hleðslur / Mataræði  fólks fyrr á tímu / Geymsla matvæl / Ullarvinna / Lýsislampi / Trog / Kýr og kynding híbýla / Sauðfé / Störf barna / Farskólar / Fermingarfræðsla / Vinnuhjú / Amboð /

4. ES bjó til smjör sjá myndir


------ Að búa til smjör ------

Það sem þarf er:

  • Rjómi
  • Krukkur utan af barnamat/mauki
  • 2 glerkúlur (marbles), athugið að þær séu alveg hreinar.
Krukkurnar fylltar til hálfs af rjóma. Tvær glerkúlur settar í krukkuna. Krukkunni lokað og hún hrist vel í nokkrar mínútur. Innihaldið skoðað annað slagið. Þegar rjóminn sýnist vera orðinn að smjöri er krukkan opnuð. Glerkúlurnar teknar úr henni og vökvanum, áfunum, hellt af smjörinu. Rjóminn verður að smjöri þegar krukkan er hrist. Glerkúlurnar skella á fitunni í rjómanum þannig að vökvinn skilur sig frá. Fitan loðir saman og verður að klumpi (smjöri) á botni krukkunnar.

Hægt er að prófa þetta með því að nota eina eða þrjár kúlur. Hvort er betra að nota heitan eða kaldan rjóma? Er hægt að búa til smjör á þennan hátt með því að nota mjólk í staðinn fyrir rjóma? Áfirnar þóttu gómsætur drykkur áður fyrr.

Íslensku mánaðaheitin

  • Vetur: gormánuður, ýlir, mörsugur, þorri, góa, einmánuður

  • Sumar: harpa, skerpla, sólmánuður, heyannir, tvímánuður, haustmánuður

Tímatalið og mánaðaheitin miðaðist við árstíðir sveitasamfélagsins og skiptast í sex vetrarmánuði og sex sumarmánuði.

Hátíðir sem tengjast gamla norræna tímatalinu

Sjá Wikipedia

Öngva iðju ég hér kann
eða neitt að þjóna
fyrir nokkurn nefndarmann
nema geyma prjóna


Við ætlum svo að heimsækja Árbæjarsafnið í mars eða apríl og þá geta nemendur séð margt af því sem þau eru að vera að læra um.
Comments